هشدار به مقامات مسئول مکانیزاسیون کشور

منصور بهروزی لار دارای درجه دکتری (Ph.D.) ماشین های کشاورزی و دکتری ریاضیات از دانشکده فنی دانشگاه کارولینا شمالی و به عنوان متخصص مکانیزاسیون کشاورزی تاکنون 21 جلد کتاب تخصصی دانشگاهی در زمینه ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون منتشر نموده است که 8 جلد آن در طی دو سال خدمت در دانشگاه آزاد اسلامی شوشتر ارایه شده است.

بنیان گذار انجمن مهندسان ماشین های کشاورزی و...

منصور بهروزی لار دارای درجه دکتری (Ph.D.) ماشین های کشاورزی و دکتری ریاضیات از دانشکده فنی دانشگاه کارولینا شمالی و به عنوان متخصص مکانیزاسیون کشاورزی تاکنون 21 جلد کتاب تخصصی دانشگاهی در زمینه ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون منتشر نموده است که 8 جلد آن در طی دو سال خدمت در دانشگاه آزاد اسلامی شوشتر ارایه شده است.

بنیان گذار انجمن مهندسان ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون و صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجله تخصصی ماشین های کشاورزی در یادداشت ارسالی برای آژانس خبری بختیاری(ایبنا نیوز) دغدغه ها، چالش ها و راه کارهای برون رفت مکانیزاسیون کشاورزی را به مسئولان مکانیزاسیون کشور هشدار داد.

متن کامل یادداشت منصور  بهروزی لار، مدیر گروه مکانیزاسیون کشاورزی دانشگاه آزاد شوشتر در پی می آید:
 
مکانیزاسیون فقط در اختیار قرار دادن تراکتور، کمباین و ماشین های کشاورزی نیست. مکانیزاسیون به معنی مدیریت درست کاربرد این ماشین ها می باشد.

با تمام علاقه ای که به تخصص های خود داشته و سعی در پیش برد آن نموده ام، هیچ یک از دو رشته مکانیک ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون و به ویژه مکانیزاسیون ، جایگاه شایسته و بایسته خود را نیافته است. در رشته مکانیک ماشین های کشاورزی اساتید مجربی داریم ولی درمکانیزاسیون کشاورزی تلاش های بسیاری باید صورت گیرد تا به نقطه مطلوب در کشور برسیم..

سال هاست که در مملکت از مکانیزاسیون کشاورزی صحبت می شود و بسیاری سنگ آن را به سینه می زنند و داد سخن می دهند بدون آن که تخصصی در آن داشته باشند. کاربرد ماشین در کشاورزی و نه مکانیزاسیون از پس از انقلاب و با تقسیم زمین ها بین کشاورزان گسترش یافت چون با کم شدن کارگر کشاورزی، چاره ای جز این نبود. ماشین نیاز به سرمایه گذاری زیاد دارد که اگر با برنامه درست اجرا نشود، سود آور نخواهد بود. مکانیزاسیون به معنی کاربرد تراکتور و ماشین های کشاورزی به شرط سود آوری است. ما برای مکانیزاسیون مملکت چه برنامه ای تنظیم کرده ایم؟ بهترین موقعیت را برای مکانیزه کردن صحیح کشاورزی کشور در سال ۱۳۶۱ با شعار امام راحل مبنی بر کشاورزی محور توسعه کشور است، داشتیم که متاسفانه به آن توجه لازم نشد. شورای عالی مکانیزاسیون در آن سال در وزارت کشاورزی تشکیل شد و مدت ۹ سال ادامه داشت تا منحل شد. این شورا چه برنامه ای را تنظیم نمود؟ ماحصل این شورا که متشکل از ۱۵ نفر با تخصص های نامرتبط با مکانیزاسیون بود شعار سطح مکانیزاسیون ۷/۰ اسب بخار بر هکتار بود. سطح مکانیزاسیون اصلا هیچ معیاری نیست و در این کشور بی معنی است. پس پایه و اساس برنامه مکانیزاسیون بر آب بود. اولین شرکت تعاونی ساخت ماشین های کشاورزی در تهران تشکیل شد ولی باز بی توجهی به تخصص مکانیزاسیون و ماشین های کشاورزی در آن مشهود بود.

مکانیزاسیون در کشورهای پیش رفته سبب تولید بیش تر و کاهش قیمت های تولید شده است ولی در این کشور عامل گرانی تولیدات. چطور است که گندم خارجی که از آن سوی دنیا با هزینه حمل و نقل زیاد با قیمتی برابر نصف قیمت تولید داخلی وارد می شود؟ شکر؛ برنج و اخیرا" میوه ها همین طور؟ علت چیست؟ علت آن است که مسئولان کشاورزی ما کمتر از تخصص متخصصان این رشته بهره گرفته‌اند.

مکانیزاسیون فقط در اختیار قرار دادن تراکتور، کمباین و ماشین های کشاورزی نیست. مکانیزاسیون به معنی مدیریت درست کاربرد این ماشین ها می باشد. گورستان ماشین های کشاورزی را که در کشت و صنعت های بزرگ کشور مشاهده می کنیم ناشی از همین عدم درک مفهوم مکانیزاسیون و نداشتن متخصص است. کاربرد ماشین هم به تنهایی کفایت نمی نماید ما باید قادر باشیم که اگر نه تمام ماشین ها بلکه بعضی از ماشین ها را بسازیم. ما می توانیم و باید مرکزی برای صدور ماشین های کشاورزی در خاور میانه و آسیای میانه باشیم.

کشاورزی امروزی دو شق دارد: علوم کشاورزی و فنون کشاورزی. علوم کشاورزی را سال هاست که داریم و وزارت کشاورزی یا وزارت جهاد کشاورزی متولی آن است و خوب هم پیش رفت کرده است ولی فنون کشاورزی یعنی مکانیزاسیون را تا کنون نداشته ایم. اگر تشکیلاتی هم به عنوان بنگاه توسعه ماشین های کشاورزی،شورای عالی مکانیزاسیون، معاونت فنی و تکنولوژی، مرکز مکانیزاسیون داشته ایم، مدیران آن از تخصص مکانیزاسیون بی بهره بوده اند. در زمینه مکانیک ماشین های کشاورزی یعنی طراحی و ساخت این ماشین ها نیز درست عمل نکرده ایم. نمونه آن تراکتور سازی تبریز و کمباین سازی اراک هستند که مقامات ارشد هیچ یک از آن ها چه در قبل از انقلاب و چه پس از آن و تا کنون بهره ای از تخصص مکانیک ماشین های کشاورزی نداشته اند و یک ماشین را به درستی صادر نکرده ایم. به همین سبب است که ماشین های تولیدی ما بی کیفیت و گران است. سازندگان زحمت کش با علاقه به کار پرداخته اند ولی راهنمای درستی برای طراحی درست و طراحی بومی ندارند.

هرگاه صحبت از مکانیزاسیون شده است، موضوع یک پارچگی زمین را عنوان کرده اند و این که تا چنین نشود، مکانیزاسیون پیشرفتی نخواهد داشت. سئوال می کنیم آیا ما کشت وصنعت های چند هزار هکتاری خود را مکانیزه کرده ایم که نگران مکانیزاسیون قطعه های کوچک هستیم؟ علاوه بر آن، اگر کوچک بودن زمین مانع مکانیزاسیون است پس چطور ژاپن با متوسط مزارع ۹/۰ هکتار توانسته است مکانیزاسیون کامل را اجرا نماید در حالی که متوسط مزارع ما طبق آمار، ۶ هکتار می باشد.

عدم پیش رفت مکانیزاسیون کشاورزی و عوارض ناشی از آن فقط به دو دلیل است. یکی جدا نکردن مکانیزاسیون که فن است از کشاورزی که علم به حساب می آید و دوم برنامه غلط آموزشی مکانیزاسیون.
۱- مکانیزاسیون به زعم مسئولان کشاورزی کشور، زیر بخشی از زراعت نیست. مکانیزاسیون زراعت خود بخشی از چندین رشته مکانیزاسیون می باشد. مکانیزاسیون زراعت، باغبانی، دام پروری، آبیاری، صنایع غذایی، گیاه پزشکی و غیره هریک به ماشین هایی نیاز دارد که با دیگری به طور کامل متفاوت است. فقط در سال های اخیر، مسئولان وزارت جهاد کشاورزی متوجه این موضوع شده اند و صحبت از چند رشته متفاوت مکانیزاسیون می نمایند. بنابراین ما باید متخصص در هریک از این رشته های مکانیزاسیون تربیت نماییم.
۲- برنامه آموزشی مکانیزاسیون کشاورزی باید چنان باشد که کارشناس مکانیزاسیون بلافاصله پس از فراغت از تحصیل بتواند به کار کشاورزی مکانیزه پرداخته یا یک کشاورزی مکانیزه و کشت و صنعت را اداره نماید. برنامه تدوین شده ما چنین دانش آموخته ای را تربیت نمی نماید. کدام یک از مسئولان کشت و صنعت ها تخصص مکانیزاسیون را دارند؟ کدام یک از مسئولان اداره های کشاورزی استان ها و شهرهای مختلف کشور از تخصص ماشین های کشاورزی برخوردارند. تخصص برنامه ریزان ماشین های کشاورزی در شورای برنامه ریزی انقلاب فرهنگی که مدت قریب ۳۰ سال ثابت و بدون تغییر مانده اند چیست؟
به سبب نا آگاهی برنامه ریزان، و با آگاهی آن ها از عدم کارآیی برنامه هایشان، رشته های مختلفی به نام های تکنولوژی ماشین های کشاورزی، تولیدات گیاهی، مهندسی ماشین های کشاورزی و غیره دایر کرده اند که طبعا" هیچ کدام مفید نیستند. این رشته ها جزیی ناقص از رشته کامل مکانیزاسیون هستند.

ما انجمن مهندسان ماشین های کشاورزی را راه اندازی نمودیم ولی گردانندگان امروزی آن چه کار مفیدی را انجام داده اند. در سال های اخیر سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی راه انداخته ایم که وجود آن لازم است ولی چنان بد عمل شده است که کارگروه مکانیزاسیون و مکانیک ماشین های کشاورزی آن منحل شد. در تشکیل این سازمان نیز توجه نشده است که علوم کشاورزی و منابع طبیعی را باید از فنون کشاورزی و منابع طبیعی جدا نمود.

مسئولان کشاورزی ما به سبب همین نداشتن تخصص ماشین های کشاورزی سردرگم شده اند. به همین سبب است که برنامه های عجیب و غریبی را تدوین می کنند. برنامه استراتژی مکانیزاسیون کشور و برنامه سند ملی مکانیزاسیون از آن جمله هستند. طرح جامع مکانیزاسیون با هزینه میلیارد تومانی آن چه شد؟ چه نتیجه از آن گرفته شد. چه شرکت هایی با چه تخصص هایی آن را اجرا کردند؟ مصاحبه های تلویزیونی مربوط به مکانیزاسیون را چه افرادی با چه تخصص هایی انجام می دهند؟

صحبت زیاد است و مجال کم. به اختصار گفته می شود که نفت ما به احتمال تا ۲۵ سال آینده تمام می شود یا استخراج آن به قدری گران خواهد بود که صرفه اقتصادی نخواهد داشت. در آن زمان اگر کشاورزی را هم نداشته باشیم، چه خواهیم کرد. ولی کشاورزی پایدار در صورتی خواهیم داشت که به درستی مکانیزه شده باشد. کشاورزی از صنعت هم مهم تر است. دومین در آمد عمده آمریکا پس از تسلیحات، از صادرات محصولات کشاورزی است نه صنعتی. کشاورزی ما در حال نابودی است. روستاها خالی می شوند. تولیدات زراعی و باغی کاهش می یابد. آخرین محصولی که سطح زیر کشت آن رو به کاهش است چغندر قند می باشد. به آمار شهرکرد توجه کنید.

در پایان رهنمودهایی برای پایداری کشاورزی فقط فهرست وار گفته می شود،
۱- تشکیل سه دانشکده مکانیزاسیون کشاورزی به منظور تربیت مدرس و محقق برای دانشگاه ها و موسسات عالی کشور، در سه منطقه شمال در کشت و صنعت مغان، در استان فارس و در جنوب در کشت و صنعت نیشکر با ۱۰ رشته مختلف به شرح زیر:
• مکانیزاسیون آبیاری
• مکانیزاسیون باغبانی
• مکانیزاسیون زراعت
• مکانیزاسیون دام پروری
• مکانیزاسیون صنایع غذایی
• مکانیزاسیون گیاه پزشکی
• مدیریت مکانیزاسیون کشاورزی
• مدیریت مصرف انرژی در کشاورزی
• کشاورزی ماه واره ای
• ترویج ماشین های کشاورزی به روش نوین
به طور مسلم نمی توان تمام این رشته ها را در شروع کار راه اندازی نمود. به احتمال زیاد نیاز به متخصصان ایرانی در خارج هم خواهد بود ولی به هر حال چاره ای جز این کار نیست.
۲- اصلاح و به روز کردن برنامه های آموزشی دانشگاهی و سایر موسسات آموزشی و تدوین دو باره آن به وسیله متخصصان بنام.
۳- ممانعت غیر متخصصان با توجه به سوابق و مدارک علمی آن ها از دخالت در امور ماشین های کشاورزی.
۴- جدا سازی رشته مکانیک ماشین های کشاورزی از دانشکده کشاورزی و استقرار آن در دانشکده فنی بنام مهندسی طراحی ماشین های کشاورزی با رشته ها یا گرایش های مختلف برای طراحی تراکتور، کمباین، ماشین های خاک ورزی، و غیره.
۵- تشکیل سازمان نظام مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی.
۶- تشکیل سازمان نظام مهندسی طراحی ماشین های کشاورزی.
۷- به رسمیت شناساندن دو تخصص مکانیزاسیون و طراحی ماشین های کشاورزی.
۸- تشویق به تدوین کتاب های معتبر تخصصی و ارج نهادن بر کتاب.
۹- تشویق دانشجویان و استادان به تدریس از کتاب و نه جزوه نویسی و جزوه خوانی.
۱۰- اصلاح مقررات پژوهشی متناسب با نیازهای دو رشته مکانیزاسیون و طراحی ماشین های کشاورزی.
۱۱- اعزام دانشجویان رتبه اول کارشناسی برای ادامه تحصیل به دانشگاه های معتبر و پیش رفته خارجی.
-۱۲ تشکیل وزارت مکانیزاسیون کشاورزی.
۱۳- اصلاح روش های آزمون داوطلبان تحصیل در تخصص های مکانیزاسیون و طراحی ماشین های کشاورزی.